Xosé Ramón Cando Vázquez
Segundo datos recentemente feitos públicos, en trinta anos
(aproximadamente) asistiremos á desaparición da última persoa galegofalante.
Estes datos son congruentes cos da Consellería de Educación que mostran un
incremento dos e das que se manifestan bilingües pero, así mesmo, ratifican o
descenso da cidadanía galega galegofalante. Un paradoxo, os galegos e as
galegas prefiren expresarse, maioritariamente, nunha lingua que non é a galega,
aínda tendo esta ao seu dispor.
Semella que no noso país continuamos coa lacra de valorar mais o de fóra
que o propio e esta posición, que se vén arrastrando dende hai séculos, acadou
o desiderátum da moda, a moda perpetua. Se cadra é que falamos unha lingua que
non é de marca, ao mellor é que non vale para falar do que ocorre neste novo
século tan moderno, pode ser que a lingua galega quedase anticuada para
expresar as emocións que os novos tempos nos deparan, probablemente a moza ou o
mozo cos que queremos ligar nos rexeiten por empregar unha lingua tan rancia,
mesmo puidese ocorrer que o ordenador, a tablet ou o móbil se colguen ao
introducirlles un código tan obsoleto. En síntese, vai quedando claro que unha
vida vivida en galego é unha vida fanada, unha vida de moi baixa calidade, unha
oportunidade perdida de vivir mais intensa e gozosamente. Se eu obtivese estas
respostas dos meus interlocutores galegos non-galegofalantes por propia vontade
podería concederlles que levan algo de razón, pero non, non obteño ningunha
argumentación, se cadra escoito que, obviando a realidade próxima, o que vive
en España debe falar español (lémbrese o eslogan dos seareiros do Partido
Popular nas eleccións xerais de 1996: «Pujol, enano, habla castellano») .
Se fose certo que para ser español ou española de maneira plena hai que
empregar a lingua de Castela, tería que empezar a pensar se val a pena seguir
gozando de tal privilexio. Ben puidese ocorrer que cunha independencia (polo
menos temporal) adubada coas estratexias acaídas se corrixise a tendencia á
desaparición da lingua na que algúns coma min precisamos existir. Aínda que a
Constitución española non contempla a figura da independencia temporal dunha
parte do reino, ao mellor sendo os galegos e as galegas xente de natural
tranquilo, pacífico e pouco espelido (véxase a recente corrección do Drae),
mesmo nos deixan unha tempada sos, seguros da nosa inocuidade.
Se non acadamos a independencia temporal, como se explica anteriormente, e
tendo en conta que polas súas manifestacións públicas o señor conselleiro está
que baila de satisfacción co estado e a evolución da lingua, teremos que pensar
que a xente coma min (os e as galegos e galegas que falamos galego) pasaremos a
constituír unha especie en perigo de extinción e daquela gozaremos dos
beneficios que o marco legal vixente establece a tal efecto e da solidariedade
das organizacións ecoloxistas. Non sería ecolóxico que non nos desen os mesmos
beneficios que aos lobos que enchen o bandullo coas reses dos gandeiros, ou
aínda mellor, que aos osos que chuchan o mel nas colmeas dos Ancares.
Cando digo que moitos galegos e galegas estamos a nos converter nunha
especie en perigo de extinción non realizo ningunha esaxeración. Vivir en
Galicia non é sinónimo de vivir en galego, pois é ben sabido que isto último
consiste nun xeito de estar no mundo, un modo de existir característico e
singular, unha maneira de sentir propia da que é testemuña a mesma fala. Por
outra banda pódese vivir en Galicia, ou sexa, residir aquí, da mesma maneira
que se pode residir en Zamora ou se se quere unha paisaxe semellante, en
calquera localidade do norte da Península, certamente xa non falaremos de
persoas galegas senón que, empregado a súa fala, serán gallegas. En sentido
contrario, pódese residir fora de Galicia e seguir vivindo en galego (aínda que
non resulta doado).
Se cadra son acaídas as palabras de Wittgenstein cando define os xogos de
linguaxe e introduce o concepto «forma de vida», afirmando que «imaxinar unha
linguaxe é imaxinar unha forma de vida.(...) Falar unha linguaxe é participar
nunha determinada forma de vida cun determinado modo de pensar e de vivir. A
forma de vida, como actitude fundamental da persoa que fala, está implicada no
uso da linguaxe».
Publicado no Progreso o 15-11-2014
No hay comentarios:
Publicar un comentario