Vella e nova política

Elías Pérez Sánchez

Nos últimos anos xurdiron novas organizacións políticas de carácter plural compostas por afiliados de diversos partidos políticos e persoas sen adscrición política algunha. Un dos obxectivos políticos consistía en rachar coa dinámica bipartidista instaurada nas últimas décadas nas institucións, intervir nos concellos, transmitir a idea de que, desde un espazo plural e aberto, podíase tentar cambiar o rumbo político institucional ou polo menos exercer certa influencia no devandito cambio e, sobre todo, construír un espazo de encontro aberto a novas formas de facer política.

Entendíase que a responsabilidade cívica esixía vertebrar unha nova cultura política máis participativa, transparente, inclusiva e colaborativa; que a radicalidade democrática debía ser un principio práctico (non meramente formal) que eliminase o parasitarismo e os condicionamentos orgánicos dos aparellos dos partidos clásicos que vivían ancorados na endogamia interna (“vella política”). Por outra banda, estas novas iniciativas políticas pretendían unir forzas para tentar levar adiante un cambio político con novas formas políticas, atendendo a unha nova maneira de facer política. “Nova política”, chamábanlle.

Co tempo, diversas causas específicas foron minguando a participación activa dos inscritos e descolgando paulativamente a aqueles que formaron parte esencial nos seus comezos. Silenciáronse constantemente as voces discrepantes pero construtivas facendo imposible a convivencia interna dentro do proxecto político que se supoñía debía ser plural; incumpríronse acordos que rachaban frontalmente os principios fundacionais das devanditas organizacións; traballouse con afán e esmero a autoexclusión daquelas persoas apartidarias (e imprescindibles nos inicios) que podían comprometer o despotismo interno dos núcleos orgánicos das organizacións (tan habitual, por certo, naqueles partidos que practicaban a “vella política de sempre”). Volveuse aos vicios do pasado, á práctica da máis vella e rancia política converténdose, unha vez máis, en organizacións monocolores, minoritarias, enquistadas e necrosadas. Aquelas organizacións líquidas, conformadas por cidadáns apartidarios convivindo con militantes políticos, foron aos poucos converténdose en organizacións sólidas e densas controladas hermética e despoticamente por un determinado partido ou grupo de poder, eses pequenos “buracos negros” dedicados a fomentar a obediencia, o servilismo e a corrupción interna.

Ridículo exemplo estase a transmitir á cidadanía, cuxo desdén e escepticismo cara a “o político” acrecéntase na actualidade. E o que é peor: convertendo o interior das devanditas organizacións nun territorio no que non hai máis autoridade reconocible que a do que manda, estase desdibuxando esa “nova forma de facer política” e ilustrando dun xeito ostensible que Peter Mair, politólogo francés, puido ter moita razón no seu libro Gobernando o Baleiro (A banalización da democracia occidental) ao defender a idea de que a escasa identificación entre partidos políticos e cidadanía converten aos primeiros en instrumentos meramente accidentais, á cidadanía en orfa, e á democracia nunha categoría baleira. A epojé está servida.

Publicado no Progreso o 1-9-2018